İnsanlar adaletsizliği, sadece kendi başlarına gelince düşünüyorlar.Charles Bukowski
İş hayatında sıklıkla karşılaşmakta olduğumuz ve muhtemel bir uyarı ile sonuçlanacak “savunma talep yazısı” konusuna bir açıklama getirmek isterim. İş Kanununda belirtilen suçların işlenmesi akabinde tutulan tutanak ve birlikte talep edilen savunma talep yazısının sonucu, iş akdinin feshine kadar gidebilir. Sonucu oldukça ağır olan bu işlem ile ilgili mutlak suretle profesyonel bir danışmanlık almanız yerinde olacaktır. Bu yazımda bahsedeceğim konu biraz daha yüzeysel ancak yine de bir beyaz yakalının canının sıkılmasına yetecek, motivasyonunu düşürecek hatta iş yerindeki varlık nedenini sorgulatmaya başlatacak, sahil kasabasına yerleşme hayallerini canlandıracak cinsten.
İşe girişte sizlere imzalatılan iş sözleşmesini ve ekindeki iş yeri yönetmeliği ile iş yeri disiplin yönetmeliğini dikkatlice okumanızı tavsiye ederim. Şöyle ki; iş sözleşmenizde ve/veya ekleri olarak bahsetmiş olduğum yönetmelikte, her ne kadar iş hayatının değişmez kural ve kaidelerini çok iyi biliyor olsak da, sadece o iş yerine has bazı kuralların konulmuş olması kuvvetle muhtemeldir. Bu kaide ve kurallara uymak zorunluluk gereğidir çünkü işe girişte söz konusu evraklar 5 dakika içerisinde insan kaynakları uzmanı tarafından hızlıca imzalatılarak -ne yazık ki soru sormaya hatta okumaya bile zaman bulunamayıp- tarafınıza teslim edilmektedir. Dikkatlice okuyun derim.
Bu uyarıyı yaptıktan sonra hemen İş Kanununun belki de en önemli maddesine geçmek istiyorum.
Meşhur Eşit Davranma İlkesinin düzenlendiği 5. madde!
Bu madde aynen şöyledir: ”
Eşit davranma ilkesi Madde 5 – (Ek: 6/2/2014-6518/57 md.) İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz. İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz. Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka, yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir...”
Bu madde neden bu kadar önemli, hemen söyleyeyim. Hiç istemeyiz ancak günün birinde her beyaz yakalının tadacağı savunma talep yazısına vereceğiniz cevap çok işinize yarayacaktır. Yeri gelmişken aklınızdan çıkarmamanız gereken diğer bir nokta da, verilecek cevap/ savunma yazısı, ileride muhtemel dava dosyasına girecek en önemli delillerden biridir. Bunun için lütfen ama lütfen çok dikkatli bir şekilde kaleme alın savunmanızı ve hatta bir avukata da gösterip profesyonel görüş aldıktan sonra teslim edin.
O önemli gün geldi ve maalesef bir savunma talep yazısı teslim aldınız İnsan Kaynakları Uzmanından. Lütfen imzalı ve tarihli olup olmadığını kontrol edin. İmzasız ve tarihsiz hiçbir evrakı teslim almayın. Bunlar tamam ise, bir de aşağıdaki açıklamaların var olup olmadığını kontrol edin:
- Savunma talep yazısının nedeni açık ve net olarak açıklanmış mı?Tarafınızdan savunma istenen konuyu anlamış olmanız gerekmektedir. Kafanızda herhangi bir soru işareti var ise yazıyı teslim almadan lütfen İnsan Kaynakları Uzmanı ile görüşün. Sürekli İnsan Kaynakları Uzmanına başvurulması gerektiğinden bahsediyorum çünkü bu konuda tek muhatabınız ne bağlı olduğunuz yönetici ne de genel müdürdür. Hatta bağlı olduğunuz yöneticiye sorduğunuzda kuvvetle muhtemel onun bu konudan haberi dahi yoktur
- Savunmanızı teslim etmeniz gereken gün belirtilmiş mi? Genellikle 05.09.2018 gibi spesifik bir tarih belirtilmez. Kullanılan format “teslim tarihinden itibaren en geç 5 iş günü veya 5 gün içerisinde” şeklindedir. Örnek vermek gerekir ise; savunma talep yazısını 05.09.2018 tarihinde teslim aldınız ve size verilen süre 5 iş günü ise, teslim edeceğiniz tarih 12.09.2018 mesai bitimidir. Ancak söz konusu 5 iş günü, 5 gün olarak belirtilmiş olsaydı son gün 10.09.2018 mesai bitimi olarak hesaplanacaktı.
Hukuken uygun bir savunma talep yazısını teslim aldınız. O zaman cevabınıza gelelim… Belirtmek isterim ki, mümkün mertebe şahsi konulara (o bunu dedi, bu şunu şöyle yaptı, beriki 1 saat molada kalıyor ama kimse bir şey demiyor tarzında) girmeyin. Hiçbir şekilde suçlamaya yönelik bir cevap yazmayın. Mesela “… Hanım yalan söylüyor” demeyin, yerine ” … Hanım’ın dedikleri doğruyu yansıtmıyor” ifadesini kullanın. Vermiş olduğunuz cevap sadece bir uyarı ile özlük dosyanızdaki evraklar arasında tozlu raflara kaldırılacak olsa bile, … Hanım’ın hafızasından cevabınızdaki söylemleriniz hiçbir zaman silinmeyecektir. Bunu sakın unutmayın.
Ciddi şahsi saldırılar, yazışmalar vs. gibi delilleriniz var ise de tabii ki hiç durmayın. Hatta mobbing yapıldığına dair kanıtlarınız ile, çalışırken dahi hem iş yerine hem de mobbing yaptığını düşündüğünüz kişiye dava açma hakkınızın bulunduğunu da unutmayın. Bu konu ile ilgili ayrıca bir yazı da yazacağım.
Basit, net, açık ve analitik verilere dayalı bir savunma yazmanız, ileride konunun davaya gitmesi halinde hem size yararlı bir delil olacak hem de davanın hakiminin konuyu anlamasını kolaylaştıracaktır.
Daha önce de belirttiğim gibi, bunlar sadece tavsiye niteliğinde bilgilerdir. Başınıza bu tür ve benzeri olayların gelmesi halinde ilerideki selametiniz için profesyonel bir destek almanız, avukata başvurmanız yerine olacaktır.
Sevgilerimle,
Lena
Yorum Yap